Tiêu chí tuyển dụng chính là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp xác định những ứng viên phù hợp nhất cho vị trí công việc cụ thể. Trong bài viết này, hãy cùng SHiring tìm hiểu về tiêu chí tuyển dụng là gì, lợi ích mà nó mang lại cho sự phát triển của doanh nghiệp và cách xây dựng một hệ thống tiêu chí hiệu quả.

Tiêu chí tuyển dụng là gì?

Tiêu chí tuyển dụng là những yêu cầu, tiêu chuẩn mà nhà tuyển dụng đặt ra đối với ứng viên để đánh giá sự phù hợp của họ với vị trí công việc cần tuyển. Tiêu chí tuyển dụng có vai trò quan trọng trong quá trình tuyển dụng, giúp doanh nghiệp sàng lọc ứng viên hiệu quả, tìm được người phù hợp nhất với yêu cầu công việc và đồng thời xây dựng đội ngũ nhân sự chất lượng.

Vai trò của tiêu chí tuyển dụng đối với doanh nghiệp

Dưới đây là một số vai trò quan trọng của việc xác định tiêu chí tuyển dụng:

• Xác định nhu cầu nhân sự: Tiêu chí tuyển dụng giúp doanh nghiệp xác định số lượng và chất lượng ứng viên cần có để đáp ứng khả năng vận hành của tổ chức. Điều này bao gồm việc xác định kỹ năng, kinh nghiệm, trình độ học vấn và tính cách phù hợp với vị trí cụ thể.
• Đảm bảo hiệu suất làm việc: Bằng cách lựa chọn những ứng viên phù hợp với tiêu chí tuyển dụng, doanh nghiệp có thể tăng cường hiệu suất làm việc của đội ngũ nhân viên. Lúc này, nhân sự được tuyển dụng sẽ có khả năng thích ứng và thực hiện công việc một cách hiệu quả.
• Tạo nền tảng cho sự phát triển của đội ngũ nhân sự: Tiêu chí tuyển dụng cũng bao gồm việc xem xét khả năng phát triển của ứng viên trong tương lai. Việc tuyển dụng những người giàu tiềm năng sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng đội ngũ mạnh mẽ và bền vững.
• Xây dựng văn hóa doanh nghiệp: Tiêu chí tuyển dụng có thể được sử dụng để tìm kiếm những người ứng viên có tư duy, tâm hồn phù hợp với văn hóa của doanh nghiệp. Đây là yếu tố không thể thiếu trong việc duy trì một môi trường làm việc tích cực và cùng nhau phát triển của doanh nghiệp.
• Tiết kiệm thời gian và nguồn lực: Bằng việc xác định rõ tiêu chí tuyển dụng, doanh nghiệp có thể giảm thiểu thời gian, nguồn lực cần thiết trong việc tuyển dụng và huấn luyện nhân viên. Bên cạnh đó, một bộ tiêu chí tuyển dụng phù hợp sẽ giúp tổ chức tinh gọn quy trình tìm kiếm, sàng lọc ứng viên cũng như giảm thiểu rủi ro tuyển dụng sai người.

Tóm lại, tiêu chí tuyển dụng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một đội ngũ nhân sự đáng tin cậy cho doanh nghiệp. Việc thiết lập tiêu chí rõ ràng và phù hợp là yếu tố đảm bảo rằng doanh nghiệp có những nhân sự với khả năng đóng góp mạnh mẽ, không ngừng nghỉ sự thành công và phát triển của công ty.

Các tiêu chí đánh giá ứng viên trong quá trình tuyển dụng

Những tiêu chí để tuyển dụng nhân sự thường được chia thành 4 nhóm chính, bao gồm:

Tiêu chí về trình độ học vấn

Đánh giá trình độ học vấn của ứng viên là một yếu tố quan trọng trong quá trình tuyển dụng. Trình độ học vấn có thể bao gồm bằng cấp, chứng chỉ, khóa học hoặc bất kỳ hình thức đào tạo nào liên quan đến vị trí công việc cụ thể.

Tùy theo tính chất công việc mà nhà tuyển dụng có hoặc không yêu cầu trình độ học vấn của ứng viên. Tuy nhiên đối với các vị trí thuộc cấp quản lý, hay nghiên cứu chuyên sâu thì trình độ học vấn thường được đặt ở mức cao (Thạc sĩ, Tiến sĩ).

Tiêu chí về kinh nghiệm

Kinh nghiệm là yếu tố không thể thiếu khi doanh nghiệp muốn đánh giá khả năng làm việc của một ứng viên. Kinh nghiệm không chỉ cho thấy ứng viên đã từng làm công việc tương tự trước đây, mà còn cho thấy thời gian mà họ đã đầu tư cũng như những thành tựu mà họ đạt được trong quá trình làm việc. 

Ứng viên đã sở hữu kinh nghiệm làm việc trong cùng một lĩnh vực hoặc có kinh nghiệm quản lý có lợi thế lớn và thường được đánh giá cao hơn. Lý do là bởi những người này đã có cơ hội tiếp cận với những thách thức, vấn đề phổ biến trong ngành, đồng thời tích lũy được kiến thức, kỹ năng cần thiết để giải quyết chúng. 

Còn việc có kinh nghiệm quản lý cho thấy ứng viên đã có khả năng lãnh đạo và tổ chức công việc hiệu quả. Đây cũng là lý do mà khi xem xét ứng viên, các nhà tuyển dụng thường đánh giá cao những người có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực tương tự hoặc có kinh nghiệm quản lý.

Tiêu chí về kỹ năng

Kỹ năng là những khả năng cần thiết để thực hiện công việc một cách hiệu quả và đạt được mục tiêu đã đề ra. Khi đề cập đến kỹ năng, nhà tuyển dụng không chỉ yêu cầu kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian, mà còn bao gồm các kỹ năng khác như tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề hay quản lý xung đột. Ngoài ra, còn có những kỹ năng chuyên môn liên quan đến công việc cụ thể như kỹ năng nghiên cứu số liệu, kỹ năng lập trình, kỹ năng thẩm định giá, v.vv..

Đối với mỗi vị trí công việc, nhà tuyển dụng sẽ xác định các kỹ năng cụ thể mà ứng viên cần có. Ví dụ, đối với vị trí quản lý dự án, nhà tuyển dụng có thể yêu cầu ứng viên có kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng quản lý rủi ro và kỹ năng phân tích – ra quyết định. Trong khi đó, đối với vị trí kinh doanh, nhà tuyển dụng có thể mong muốn ứng viên có kỹ năng đàm phán, kỹ năng bán hàng kèm theo kỹ năng giao tiếp, thuyết phục hiệu quả.

Tiêu chí về phẩm chất

Phẩm chất là những đặc điểm về tính cách cá nhân và đạo đức của ứng viên mà nhà tuyển dụng sẽ xem xét. Trong đó, độ trung thực, trách nhiệm, khả năng làm việc dưới áp lực và khả năng thích nghi nhanh với môi trường mới là những phẩm chất quan trọng. Nhà tuyển dụng sẽ tiến hành đánh giá phẩm chất của ứng viên dựa trên các hành vi, thái độ của họ trong quá trình phỏng vấn, cũng như cách mà họ tương tác và trả lời các câu hỏi. 

Thông qua quá trình này, nhà tuyển dụng sẽ có cái nhìn tổng quan, chính xác hơn về ứng viên, về khả năng của họ khi làm việc trong tổ chức. Việc xem xét và đánh giá các yếu tố này cũng nhằm đảm bảo rằng ứng viên phù hợp với văn hóa tổ chức và có thể đóng góp tích cực vào việc xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, bền vững, cùng phát triển.

Phương pháp xác định tiêu chí tuyển dụng

Để xác định tiêu chí tuyển dụng cho tổ chức của mình, đội ngũ nhân sự có thể dựa vào các phương pháp sau đây:

Căn cứ vào yêu cầu công việc

Dựa vào yêu cầu công việc, tiêu chí tuyển dụng có thể được xác định bằng cách:

• Đầu tiên, hãy xác định rõ ràng nhiệm vụ, vai trò và trách nhiệm của vị trí công việc cần tuyển dụng. Điều này sẽ giúp đảm bảo rằng ứng viên sẽ biết chính xác trách nhiệm họ sẽ đảm nhận khi ứng tuyển vào vị trí đó.
• Tiếp theo, hãy xác định các kỹ năng cần thiết, kinh nghiệm và trình độ học vấn mà ứng viên cần có để thực hiện công việc này một cách hiệu quả. Bằng cách làm như vậy, bạn sẽ đảm bảo rằng chỉ có những người có đủ kỹ năng và kiến thức được tuyển dụng cho vị trí này.
• Cuối cùng, hãy tạo một danh sách yêu cầu chi tiết cho vị trí theo thứ tự quan trọng giảm dần. Điều này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về những yêu cầu nào là bắt buộc còn yêu cầu nào có thể xem xét linh hoạt cho từng vị trí.

Căn cứ vào văn hóa doanh nghiệp

Căn cứ vào văn hóa doanh nghiệp để xác định tiêu chí tuyển dụng sẽ đảm bảo rằng ứng viên mới có thể hòa nhập nhanh chóng và góp phần vào sự thành công của tổ chức. Dưới đây là quy trình thực hiện cụ thể:

• Hiểu rõ văn hóa và giá trị của tổ chức: Trước hết, bạn cần tìm hiểu kỹ về văn hóa và giá trị của doanh nghiệp, bao gồm mục tiêu, sứ mệnh, tôn chỉ cũng như các nguyên tắc quan trọng mà tổ chức theo đuổi. Điều này giúp đảm bảo rằng ứng viên mới sẽ phù hợp với môi trường làm việc và cùng chung tầm nhìn với công ty.
• Xác định các đặc điểm cụ thể: Để đảm bảo ứng viên phù hợp với văn hóa doanh nghiệp, hãy xác định các đặc điểm cụ thể về tính cách, tư duy, và phong cách làm việc mà bạn muốn họ phải có. Ví dụ, nếu tổ chức đề cao sự mới mẻ, sáng tạo, bạn có thể tìm kiếm ứng viên có khả năng tư duy sáng tạo và linh hoạt trong công việc.
• Cân nhắc khả năng hòa nhập và đóng góp trong công việc: Dù ứng viên có năng lực mạnh mẽ tới đâu nhưng nếu không thể hòa nhập với tổ chức thì cũng không Để xác định được, bạn cần xem xét khả năng làm việc trong nhóm, tương tác với đồng nghiệp và thích nghi với các quy tắc, quy trình công việc của ứng viên.

Căn cứ vào ngân sách tuyển dụng 

Dựa trên ngân sách tuyển dụng, đội ngũ nhân sự có thể xác định các tiêu chí cần thiết khi tuyển dụng như sau:

• Xác định chi phí dành cho quá trình tuyển dụng, bao gồm các khoản chi phí như chạy quảng cáo, chi phí thuê Headhunter, chi phí đăng tin trên các nền tảng, v.vv.. 
• Tiếp theo, bạn cũng cần cân nhắc về mức lương và phúc lợi dành cho từng vị trí tuyển dụng cụ thể. Điều này nhằm đảm bảo ngân sách tuyển dụng không vượt quá khả năng tài chính của công ty.
• Ngoài ra, bạn cũng có thể đưa ra các phương án tìm kiếm nguồn nhân lực tiết kiệm chi phí khác như sử dụng các trang web tuyển dụng miễn phí hoặc thực hiện các hoạt động tuyển dụng trong các group, diễn đàn hay trang CareerSite của công ty.

Nguyên tắc xây dựng tiêu chí tuyển dụng

Nguyên tắc xây dựng tiêu chí tuyển dụng là một phần quan trọng trong quá trình tuyển dụng nhằm đảm bảo sự công bằng, hiệu quả và chất lượng trong việc lựa chọn ứng viên. Dưới đây là một số nguyên tắc quan trọng:

Tiêu chí tuyển dụng phải rõ ràng, cụ thể

Để đảm bảo tính cụ thể, rõ ràng, tiêu chí tuyển dụng phải đáp ứng những yêu cầu sau:

• Đưa ra các yêu cầu cụ thể: Hãy liệt kê rõ ràng những kỹ năng, kinh nghiệm và đặc điểm cần thiết cho vị trí công việc đang tuyển dụng. Ví dụ, nếu bạn đang tuyển dụng một lập trình viên, cần ghi rõ các ngôn ngữ lập trình, framework hoặc công nghệ cụ thể mà ứng viên phải biết.
• Mô tả công việc chi tiết: Đề cập đến nhiệm vụ, trách nhiệm và vai trò cụ thể của người được tuyển. Điều này giúp ứng viên hiểu rõ nhiệm vụ của họ trong công việc.
• Sử dụng ngôn ngữ rõ ràng và phù hợp: Đảm bảo rằng mô tả công việc và yêu cầu tuyển dụng được viết bằng ngôn ngữ dễ hiểu. Tránh sử dụng thuật ngữ quá phức tạp hoặc ngôn ngữ chung chung, mơ hồ. Nếu vị trí đòi hỏi kiến thức chuyên môn, hãy sử dụng thuật ngữ chuyên ngành, nhưng nên cố gắng giải thích chi tiết để giúp ứng viên hiểu rõ hơn.
• Định rõ tiêu chí ưu tiên: Nếu có các yếu tố ưu tiên trong tiêu chí tuyển dụng, hãy liệt kê chúng một cách rõ ràng. Ví dụ, nếu kỹ năng lãnh đạo là quan trọng đối với vị trí đang tuyển dụng thì bạn cần nêu rõ điều này.
• Sử dụng số liệu cụ thể: Tiêu chí tuyển dụng và mô tả công việc nên cung cấp thông tin về số năm kinh nghiệm cần thiết, mức lương dự kiến, hoặc bất kỳ số liệu cụ thể nào khác liên quan đến vị trí công việc.

Tiêu chí tuyển dụng phải khách quan, công bằng

Để đảm bảo tuyển dụng được nhân sự chất lượng, tiêu chí tuyển dụng cần phải khách quan và công bằng: 

• Khách quan: Tiêu chí tuyển dụng cần được thiết lập dựa trên các yếu tố cụ thể chứ không dựa vào đánh giá chủ quan hoặc thiên vị cá nhân. Đội ngũ nhân sự cần sử dụng các chỉ số đo lường khách quan như kỹ năng, kinh nghiệm và giáo dục để đánh giá ứng viên.
• Công bằng: Tiêu chí tuyển dụng không phân biệt đối xử dựa trên giới tính, tuổi tác, tôn giáo, nguồn gốc dân tộc hoặc bất kỳ yếu tố nào khác không liên quan đến khả năng làm việc của ứng viên. Tất cả ứng viên cần được xem xét công bằng và bình đẳng.

Tiêu chí tuyển dụng phải phù hợp với yêu cầu công việc

Đây là nguyên tắc nhằm đảm bảo rằng bạn thuê được những ứng viên phù hợp nhất cho vị trí công việc của mình:

• Đảm bảo tiêu chí tuyển dụng phản ánh những yêu cầu cần thiết: Sau khi xác định được những tiêu chí tuyển dụng, bạn cần đảm bảo rằng chúng phản ánh một cách chính xác những yêu cầu cần thiết để làm việc hiệu quả tại vị trí công việc đó. Tốt nhất là bạn hãy đối chiếu lại với trưởng bộ phân hoặc phòng ban quản lý vị trí đang tuyển dụng.
• Không thêm vào các yêu cầu không cần thiết hoặc quá nhiều yêu cầu tuyển dụng: Việc này có thể làm cho quá trình tuyển dụng trở nên phức tạp, mất đi sự hấp dẫn. Bên cạnh đó, ứng viên có thể cảm thấy e ngại nếu đọc một danh sách tiêu chí tuyển dụng quá nhiều và dài dòng. Hãy chỉ tập trung vào những yêu cầu quan trọng nhất liên quan đến công việc.

Tiêu chí tuyển dụng phải linh hoạt

Tiêu chí tuyển dụng linh hoạt giúp đảm bảo rằng tổ chức có thể tìm kiếm, chọn lựa những ứng viên phù hợp với nhu cầu thực tế và không bị hạn chế bởi các tiêu chuẩn cứng nhắc:

• Thay đổi tiêu chí tuyển dụng nếu cần thiết: Môi trường làm việc và yêu cầu công việc có thể thay đổi theo thời gian. Do đó, tiêu chí tuyển dụng cần được xem xét và điều chỉnh khi cần thiết để phản ánh những thay đổi này. Nếu không thay đổi tiêu chí, tổ chức có thể gặp khó khăn trong việc tìm kiếm những ứng viên có kỹ năng và phẩm chất phù hợp với thực tế hiện tại.
• Đảm bảo tính linh hoạt: Tiêu chí tuyển dụng cần được xây dựng một cách linh hoạt. Điều này có nghĩa rằng các yếu tố quan trọng như kỹ năng, kinh nghiệm và phẩm chất cá nhân cần được xác định một cách tổng quan, không quá cụ thể. Nhờ vậy, tiêu chí tuyển dụng mới có thể thích nghi với những thay đổi trong nhu cầu của tổ chức mà không cần phải thiết lập lại toàn bộ quy trình tuyển dụng.
• Theo dõi và đánh giá tiêu chí: Tổ chức cần thiết lập hoạt động theo dõi, đánh giá tiêu chí tuyển dụng để đảm bảo rằng chúng vẫn phù hợp với môi trường làm việc và nhu cầu của tổ chức. Điều này có thể bao gồm việc thu thập phản hồi từ những người tham gia trong quá trình tuyển dụng (ứng viên, đội ngũ nhân sự, nhà quản lý) và điều chỉnh tiêu chí dựa trên thông tin nhận được. 

Ngoài ra, bạn cũng có thể đánh giá các tiêu chí tuyển dụng hiện tại có phù hợp với tổ chức hay không với tính năng lập báo cáo và phân tích chuyên sâu kết quả tuyển dụng của SHiring. Tính năng này cho phép thực hiện các thống kê, báo cáo đặc thù như:

• Báo cáo tỷ lệ chuyển đổi giữa số lượng ứng viên đã tuyển và số lượng hồ sơ đã nhận.
• Thống kê chi tiết về số lượng ứng viên tại từng giai đoạn trong quá trình tuyển dụng, bao gồm giai đoạn nhận hồ sơ, thực hiện bài kiểm tra, phỏng vấn, đã gửi lời đề nghị, đã nhận lời đề nghị và đã tuyển dụng thành công. 

Thông qua đó, nhà tuyển dụng có thể đánh giá và phân tích sâu hơn về hiệu suất tuyển dụng theo thời gian thực. Nếu các số liệu thống kê quá thấp, đó có thể là dấu hiệu của việc tiêu chí tuyển dụng chưa phù hợp với thực tế, hoặc tồn tại các vấn đề trong quy trình tuyển dụng. Dựa trên những dữ liệu này, tổ chức có thể điều chỉnh lại tiêu chí tuyển dụng cho phù hợp, hoặc đưa ra các chính sách và phương án tuyển dụng mới hiệu quả hơn cho từng giai đoạn cụ thể.

Trên đây là toàn bộ thông tin về khái niệm tiêu chí tuyển dụng là gì, vai trò, phân loại và phương pháp xây dựng tiêu chí tuyển dụng hiệu quả. Mong rằng những thông tin này sẽ giúp bạn có thể hoàn thiện bộ tiêu chí tuyển dụng hiệu quả cho tổ chức của mình. Đừng quên kết hợp các tiêu chí tuyển dụng này vào SHiring để sàng lọc nhanh chóng những ứng viên phù hợp nhất nhằm tối ưu hóa thời gian và công sức cho quy trình tuyển dụng.