Trong nhiều thập kỷ qua, các doanh nghiệp đã sử dụng nhiều công cụ khác nhau để đánh giá ứng viên và chọn ra những người phù hợp nhất với tổ chức của mình. Trong đó, các bài test IQ tuyển dụng được triển khai bài bản trong quy trình tuyển chọn nhân sự.
Trong bài viết này, SHiring sẽ đề cập đến vai trò quan trọng của bài test IQ trong tuyển dụng và cung cấp các mẫu bài test kèm link tải. Hy vọng rằng những thông tin này giúp ích cho hoạt động tuyển dụng tại doanh nghiệp của bạn!
Các phương pháp test IQ thường gặp trong tuyển dụng
Bài test IQ (Intelligence Quotient) trong tuyển dụng là bài kiểm tra trí thông minh của ứng viên – kỹ năng cần thiết cho thấy tốc độ nhận thức, khả năng xử lý tình huống và thực thi các nhiệm vụ cụ thể trong công việc của ứng viên.
Có nhiều dạng bài IQ test từng được ứng dụng phổ biến là:
- Binet-Simon (phát triển bởi Alfred Binet & Théodore Simon)
- Wechsler (phát triển bởi David Wechsler)
- GIA (phát triển bởi Peter Dann)
- Woodcock-Johnson (phát triển bởi Richard Woodcock & Mary E. Bonner Johnson)
- Guilford-Sullivan (phát triển bởi J.P.Guilford & M.Sullivan)
- V.vv..
Trong đó, 2 hệ thống bài test IQ phù hợp nhất để đo lường trí thông minh của ứng viên trong quá trình tuyển dụng phải kể đến Phương pháp đo lường trí tuệ Wechsler và Phương pháp đánh giá trí thông minh tổng quát GIA.
Kiểm tra trí thông minh không phải mục đích duy nhất của 2 phương pháp test IQ này. Dựa trên kết quả test, nhà tuyển dụng còn có thể đánh giá các năng khiếu riêng biệt của từng ứng viên. Qua đó, nhà tuyển dụng có thể tìm ra ứng viên phù hợp nhất với vị trí mà công ty mình đang tuyển dụng.
Bài test IQ tuyển dụng theo Wechsler kèm link tải
Bài test IQ tuyển dụng theo Wechsler là phương pháp đánh giá tốc độ xử lý thông tin và kỹ năng suy luận của ứng viên. Phương pháp này sử dụng các câu trắc nghiệm về toán học, gồm cả đại số và hình học, yêu cầu người làm test tìm hình hoặc số còn thiếu trong một tổ hợp có quy luật.
Link tải bài test IQ Wechsler
Sau đây là mẫu bài test IQ theo phương pháp Wechsler mà SHiring đã tổng hợp:
DOWNLOAD MẪU BÀI TEST IQ THEO WECHSLER
Cách xây dựng bài test IQ Wechsler trong tuyển dụng
Cách xây dựng bài test IQ Wechsler phụ thuộc vào thời gian tuyển dụng cũng như mức độ quan trọng của IQ test trong sàng lọc ứng viên.
Nếu thời gian tuyển dụng ngắn, vị trí tuyển dụng không đặc thù thì chỉ nên xây dựng bài test có từ 20-30 câu. Mức độ khó của từng câu hỏi tăng dần và giới hạn thời gian làm test tối đa là 1 phút/câu.
Nếu thời gian tuyển dụng kéo dài (gồm nhiều vòng), vị trí tuyển dụng mang tính đặc thù, đòi hỏi khả năng lập luận logic cao như lập trình viên, chuyên viên phân tích dữ liệu, chuyên viên phân tích thị trường, nhân viên ngân hàng, v.vv.. thì nên xây dựng bài test từ 30-100 câu. Trong đó, câu hỏi khó chiếm dung lượng lớn hơn.
Cách tính điểm IQ của ứng viên sau bài test Wechsler
Phương pháp Wechsler sử dụng một thang đo IQ xây dựng từ kết quả kiểm tra IQ của một nhóm người đại diện cho tổng dân số của một quốc gia hoặc toàn thế giới.
Ví dụ: Phần lớn điểm số (khoảng 68%) của nhóm người tham gia test IQ Wechsler có xu hướng nằm trong khoảng +15 hoặc -15 điểm so với điểm trung bình là 100. Tức là có 68% người tham gia làm test đạt từ 85-115 điểm. Vậy 68% người này có IQ trung bình (trí tuệ bình thường). Nếu điểm kiểm tra IQ dưới 85 thì được coi là kém đến rất kém thông minh. Nếu điểm kiểm tra IQ trên 115 thì được coi là thông minh đến rất thông minh.
Vậy, làm thế nào để tính ra điểm IQ cho ứng viên? Công thức được các nhà nghiên cứu trên toàn thế giới khuyến nghị là:
IQ = 100 + 15 x [(X – 𝛍) : 𝛔]
Trong đó:
- 𝛍 là điểm trung bình của nhóm ứng viên làm test
- 𝛔 là độ lệch tiêu chuẩn các bài test của nhóm ứng viên
Ví dụ: Bài test IQ gồm 60 câu hỏi, sử dụng trên nhóm 20 ứng viên, thu được điểm trung bình = 42.65 (1 điểm/câu đúng), độ lệch tiêu chuẩn = 7. Ứng viên A trả lời đúng 49/60 câu, vậy điểm IQ của A là:
IQ = 100 + 15 x [(49 – 42.65) : 7] = 113
Theo thang đo quy ước của thế giới, IQ 113 thuộc 68% dân số, được coi là trí tuệ bình thường. Như vậy, ứng viên A được đánh giá là có trí thông minh trung bình.
Dựa vào công thức tính và thang đo IQ, nhà tuyển dụng có thể đưa ra tiêu chuẩn sàng lọc ứng viên cụ thể. Ví dụ: Chỉ cho phép ứng viên có IQ trên 110 được bước tiếp vào vòng phỏng vấn.
Sau đây là bảng thang đo IQ được quy ước chung trên toàn thế giới:
| Khoảng điểm IQ | Mô tả ý nghĩa | Tỷ lệ % trong dân số |
|---|---|---|
| 40-55 | Khuyết tật trí tuệ | 0.13% |
| 55-70 | Chậm phát triển trí tuệ | 2.14% |
| 70-85 | Kém thông minh | 13.59% |
| 85-115 | Trí tuệ bình thường | 68.26% |
| 115-130 | Thông minh | 13.59% |
| 130-145 | Trí thông minh cao | 2.14% |
| 145-160 | Thiên tài | 0.13% |
Mẫu bài test IQ tuyển dụng theo GIA kèm link tải
GIA là từ viết tắt của The General Intelligence Assessment – Phương pháp đánh giá trí thông minh tổng quát, đo lường khả năng học hỏi, hiểu và ghi nhớ thông tin nhanh chóng của người làm test.
Link tải bài test GIA
Bài test GIA gồm có 5 phần:
- Test khả năng lý luận – Đo tốc độ suy luận logic: Các câu hỏi trắc nghiệm cung cấp một loạt các hình ảnh liên quan mật thiết đến nhau và yêu cầu ứng viên tìm ra quy tắc của chúng.
DOWNLOAD MẪU BÀI TEST GIA VỀ KHẢ NĂNG LÝ LUẬN
- Test tốc độ nhận thức – Đo tốc độ xử lý thông tin thông qua thị giác: Sử dụng chữ cái, chữ số, đồ vật, hình ảnh hoặc bất cứ mẫu vật nào. Trình bày chúng cùng lúc trong một thời gian ngắn (vài giây đến vài chục giây). Sau đó yêu cầu ứng viên nhớ lại để xác định vị trí hoặc nhận dạng một số yếu tố trong đó.
DOWNLOAD MẪU BÀI TEST GIA VỀ TỐC ĐỘ NHẬN THỨC
- Test khả năng toán học – Đo tốc độ và sự chính xác trong tính toán: Trong mỗi câu hỏi, nhà tuyển dụng cần cung cấp cho ứng viên 3 con số trong vòng 1-3 giây. Yêu cầu ứng viên xác định con số có khoảng cách so với số trung vị lớn hơn.
DOWNLOAD MẪU BÀI TEST GIA VỀ KHẢ NĂNG TOÁN HỌC
- Test tư duy ngôn ngữ – Đo tốc độ xác định các từ đồng nghĩa và trái nghĩa: Cung cấp 3 từ vựng và yêu cầu ứng viên nhanh chóng quyết định những từ vựng nào có ý nghĩa khác loại. Mỗi câu hỏi chỉ nên hiển thị từ 3-6 giây.
DOWNLOAD MẪU BÀI TEST GIA VỀ TƯ DUY NGÔN NGỮ
- Test hình học không gian – Đo tốc độ phân tích và tưởng tượng các vật thể 3D: Cung cấp hình ảnh gốc ở dạng 3D và yêu cầu ứng viên tìm mặt phẳng cắt của chúng.
DOWNLOAD MẪU BÀI TEST GIA VỀ HÌNH HỌC – KHÔNG GIAN
Cách xây dựng bài test GIA trong tuyển dụng
Nhà tuyển dụng có thể tùy chọn số lượng câu hỏi trong bài test GIA, tuy nhiên nên có tối thiểu 20 câu hỏi và có giới hạn thời lượng cho từng câu tùy thuộc vào độ khó. Bên cạnh đó, dựa vào tiêu chí tuyển dụng và đặc trưng công việc của vị trí đang tuyển, công ty có thể test một, một số kỹ năng hoặc cùng lúc 5 kỹ năng. Ví dụ:
- Test khả năng lý luận: Phù hợp với các vị trí lập trình viên, kỹ sư vận hành máy, kỹ sư cơ khí, nhà nghiên cứu, v.vv..
- Test khả năng ghi nhớ: Phù hợp với các vị trí như phát thanh viên, giáo viên, diễn viên, thông dịch viên, v.vv..
- Test khả năng tính toán: Phù hợp cho các công việc kế toán, quản trị, phân tích dữ liệu, phân tích thị trường, phân tích kinh doanh, v.vv..
- Test khả năng ngôn ngữ: Phù hợp cho các công việc biên tập, nhà văn, nhà báo, luật sư hoặc các vị trí đòi hỏi trình độ ngôn ngữ vượt trội.
- Test khả năng tưởng tượng: Phù hợp với các vị trí như kiến trúc sư, nhà thiết kế nội thất, chuyên viên thiết kế đồ họa, chuyên viên khoa học máy tính, bác sĩ phẫu thuật, v.vv..
Cách tính điểm bài test IQ tuyển dụng theo GIA
Điểm cuối cùng của bài test IQ tuyển dụng GIA được tổng hợp từ điểm lẻ của 5 phần kiểm tra. Bài kiểm tra GIA được tính điểm dựa trên cả câu trả lời đúng và câu trả lời sai. Mỗi câu đúng được cộng thêm 1 điểm và mỗi câu sai bị trừ bớt điểm theo từng phần:
- Lý luận: -1
- Tốc độ nhận thức: -0.25
- Tốc độ và sự chính xác trong tính toán: -0.5
- Ý nghĩa của từ: -0.5
- Trực quan hóa không gian: -0.5
Sau đây là một ví dụ về bảng điểm GIA:
| Lý luận | Tốc độ nhận thức | Khả năng tính toán | Tư duy ngôn ngữ | Hình học không gian | Tổng điểm | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Phần trăm xếp hạng | 93 | 24 | 57 | 99 | 73 | 83 |
| Hoàn thành | 53 | 54 | 17 | 40 | 14 | |
| Đúng | 52 | 42 | 16 | 39 | 13 | |
| Sai | 1 | 12 | 1 | 1 | 1 | |
| Điểm điều chỉnh | 51 | 39 | 15.5 | 38.5 | 12.5 |
Tất cả điểm số sẽ được trình bày dưới dạng điểm phần trăm. GIA đánh giá năng lực của ứng viên theo thang điểm phần trăm như sau:
- 4-15: Thấp
- 16-34: Dưới trung bình
- 35-65: Trung bình
- 66-85: Trên trung bình
- 86-96: Cao
Như vậy, tùy thuộc vào yêu cầu của công ty, nhà tuyển dụng có thể đặt ra giới hạn điểm IQ test dành cho ứng viên. Ví dụ: Chỉ những ứng viên đạt trên 86% điểm test GIA mới đủ điều kiện bước tiếp vào vòng phỏng vấn.
Mẫu bài test IQ tổng hợp của một số doanh nghiệp nổi tiếng
Thực tế, để kết quả đánh giá ứng viên được chính xác hơn, nhiều doanh nghiệp thường kết hợp cả 2 phương pháp Wechsler và GIA trong bài test IQ. Cùng SHiring tham khảo một số đề test IQ tuyển dụng của các doanh nghiệp nổi tiếng:
- DOWNLOAD MẪU BÀI TEST IQ CỦA FPT
- DOWNLOAD MẪU BÀI TEST IQ CỦA VIETTEL
- DOWNLOAD MẪU BÀI TEST IQ CỦA SAMSUNG
Bài test IQ tuyển dụng được triển khai theo quy trình nào?
Thông thường, bài test trí thông minh của ứng viên được triển khai sau bước thu nhận và xử lý hồ sơ. Test IQ được xem là một trong những công cụ để đánh giá năng lực ứng viên bên cạnh việc kiểm tra nền tảng học vấn, kinh nghiệm làm việc và phỏng vấn. Bài test trí thông minh trong tuyển dụng sẽ được triển khai theo quy trình như sau:
- Xác định những kỹ năng ứng viên cần có để phát huy tốt nhất công việc thực tiễn.
- Xây dựng bộ câu hỏi test IQ tương ứng với kỹ năng cần khai thác.
- Thiết lập công thức tính điểm và tiêu chí sàng lọc ứng viên qua kết quả IQ test.
- Trình bày bài test IQ trên phương tiện phù hợp để dễ dàng giao cho ứng viên và thu thập dữ liệu (Google Form, Google Sheet/Excel, Google Doc/Word, nền tảng đánh giá năng lực nhân sự TestCenter, v.vv..).
- Thu thập kết quả test từ ứng viên và chấm điểm, đánh giá.
- Sàng lọc ra các ứng viên có kết quả IQ test đạt yêu cầu.
Quy trình triển khai IQ test này tương đối đơn giản nếu như các đợt tuyển dụng được giãn cách và số lượng nhân sự tuyển dụng không lớn. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng cao với số lượng ứng viên trong mỗi đợt tuyển dụng lớn thì quy trình đánh giá thủ công thực sự rất bất tiện.
Trong thời đại công nghệ số bùng nổ như hiện nay, việc ứng dụng các giải pháp công nghệ trong tuyển dụng và đánh giá năng lực ứng viên đã trở nên phổ biến. Trong đó, giải pháp quản trị tuyển dụng hiệu suất cao SHiring hoàn toàn có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hóa công tác tuyển dụng với nền tảng công nghệ số hóa, tự động hóa dữ liệu.
Với tính năng xây dựng hệ thống bài kiểm tra và đánh giá ứng viên (liên kết với TestCenter), SHiring có thể giúp doanh nghiệp giải quyết được bài toán test IQ trên số lượng lớn ứng viên. SHiring sẽ tự động thu thập kết quả test từ ứng viên, chấm điểm và đưa ra đánh giá chính xác. Nhờ vậy, bộ phận nhân sự được giải phóng khỏi công việc thủ công rườm rà.
Sau đó, tính năng tự động sàng lọc ứng viên qua form đánh giá (có sẵn hoặc tạo mới theo nhu cầu) trên SHiring sẽ tiếp tục giúp doanh nghiệp chọn lọc ra những cá nhân xuất sắc, phù hợp nhất với tiêu chí tuyển dụng. Qua đó, doanh nghiệp tiết kiệm được rất nhiều thời gian, công sức và chi phí tuyển dụng. Trên hết, chất lượng ứng viên được củng cố, doanh nghiệp gia tăng được lợi thế cạnh tranh trên thị trường tuyển dụng.
>>> Xem thêm: SHiring là gì – Quản trị tuyển dụng hiệu quả với công nghệ AI
Để được tư vấn chi tiết về phần mềm SHiring, nhà tuyển dụng vui lòng liên hệ qua số hotline 092.902.8175, hoặc đăng ký trải nghiệm thử tại website SHiring.ai.
Lợi ích khi áp dụng bài test IQ trong tuyển dụng
Bài kiểm tra trí thông minh đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp trong công tác tuyển dụng:
- Tuyển dụng một cách tập trung hơn
Biết trước liệu ứng viên có thể học hỏi hoặc thích nghi nhanh chóng với công việc và chế độ mới hay không là một điểm cộng. Thông qua kết quả test IQ, nhà tuyển dụng cũng có thể sớm bỏ qua những ứng viên không phù hợp với vị trí cần tuyển, từ đó rút ngắn được tốc độ tuyển dụng.
- Tiết kiệm thời gian và tiền bạc
Đánh giá ứng viên qua bài test IQ trước khi phỏng vấn giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian trên nhiều khía cạnh: Rút ngắn thời gian phỏng vấn trực tiếp, rút ngắn quy trình tuyển dụng, đảm bảo ứng viên hội nhập với công ty nhanh chóng, gia tăng tỷ lệ giữ chân nhân viên sau hội nhập và thử việc, v.vv.. Lợi ích kéo theo là doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí tuyển dụng nhờ quy trình được tinh giản và nhân viên gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.
- Có được thông tin chi tiết về ứng viên
Bài kiểm tra IQ là công cụ tuyệt vời để xác định khả năng tư duy phản biện và xử lý các nhiệm vụ phức tạp của ứng viên. Chúng không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về khả năng nhận thức của ứng viên mà còn có thể giúp dự đoán hiệu suất công việc và thành công của ứng viên.
- Loại bỏ sự thiên vị trong tuyển dụng
Một số ứng viên gặp khó khăn khi phỏng vấn, trong khi những người khác lại thể hiện một cách ấn tượng. Điều này không có nghĩa là ứng viên có kỹ năng giao tiếp xuất sắc có thể làm việc một cách hiệu quả và ngược lại. Bài test IQ có thể đánh giá được những phẩm chất và khuyết điểm của ứng viên mà nhà tuyển dụng khó có thể nhìn ra từ một cuộc phỏng vấn truyền thống. Điều này giúp quá trình tuyển dụng trở nên công bằng hơn cho tất cả ứng viên và cả doanh nghiệp.
- Tuyển dụng linh hoạt hơn
Nhà tuyển dụng có thể tùy chỉnh các bài kiểm tra IQ để phù hợp với yêu cầu cụ thể của các vai trò khác nhau trong tổ chức. Tính linh hoạt này đảm bảo rằng việc đánh giá phù hợp với các kỹ năng cần thiết để thành công trong một công việc cụ thể.
- Ra quyết định dựa trên dữ liệu
Các bài kiểm tra IQ tạo ra dữ liệu có thể định lượng được, có thể được phân tích giúp quá trình đưa ra quyết định tuyển dụng sáng suốt hơn. Cách tiếp cận dựa trên dữ liệu này có thể nâng cao chất lượng và hiệu quả tổng thể của quá trình tuyển dụng.
- Củng cố thương hiệu tuyển dụng
Một lợi ích lớn khác của bài test IQ tuyển dụng là gián tiếp gửi thông điệp cho ứng viên về tính chuyên nghiệp và công bằng của doanh nghiệp. Nhờ vậy, nhân viên được gia tăng trải nghiệm thú vị và có thiện cảm hơn với thương hiệu tuyển dụng của doanh nghiệp.
Lưu ý khi triển khai các bài test IQ tuyển dụng
Để công tác triển khai kiểm tra trí thông minh ứng viên diễn ra suôn sẻ, hiệu quả, nhà tuyển dụng cần lưu ý một số điều sau:
- Nên thiết lập các bài test IQ khác nhau cho từng vị trí tuyển dụng cụ thể, dựa trên tiêu chí năng lực mà mỗi vị trí cần có để đảm bảo tính công bằng, chính xác.
- Để đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong kết quả test IQ, doanh nghiệp cần bảo mật đề kiểm tra IQ. Thay vì gửi đề test ở định dạng dễ sao chép như doc, PDF, xlsx thông thường, nhà tuyển dụng nên tạo đề test có giới hạn thời gian trên các nền tảng trực tuyến an toàn. Ứng viên làm test trực tiếp trên đó và kết quả sẽ được thu thập ngay khi ứng viên hoàn tất bài kiểm tra.
- Nên thông báo cho ứng viên về quy trình kiểm tra IQ, cung cấp cho họ những hướng dẫn và đặt ra kỳ vọng cụ thể. Để thuận tiện hơn, nhà tuyển dụng có thể công khai quy trình đánh giá tuyển dụng của mình trên CareerSite và tất cả ứng viên đều có thể tiếp cận thông tin và có sự chuẩn bị tốt nhất trước khi thực hiện bài test.
Ngoài tính năng đánh giá và sàng lọc ứng viên tự động nêu trên, SHiring còn cung cấp cho các doanh nghiệp website tuyển dụng chuẩn SEO, bắt mắt và chuyên nghiệp. Nhà tuyển dụng có thể tạo và quản lý mẫu đơn ứng tuyển theo từng nhu cầu vị trí, đăng tin truyền thông và hướng dẫn quy trình ứng tuyển trên CareerSite này, qua đó nâng tầng thương hiệu và thu hút nhiều ứng viên tiềm năng hơn.
>>> Xem thêm: Đập hộp 9 tính năng của SHiring – Quản trị Tuyển dụng hiệu suất cao
Điều quan trọng cần nhớ là bài test IQ tuyển dụng chỉ là một phần của bài toán tuyển dụng. Điểm IQ cao không tự động khiến cho ứng viên trở nên phù hợp với doanh nghiệp. Bộ phận tuyển dụng cần nhìn vào bức tranh toàn cảnh, kết hợp kết quả IQ với những hiểu biết sâu sắc hơn từ các cuộc phỏng vấn, tài liệu tham khảo và các phương pháp đánh giá khác. Cách tiếp cận toàn diện này đảm bảo rằng nhà tuyển dụng không chỉ làm việc thông minh mà còn đúng cách.
Để được hỗ trợ đánh giá và sàng lọc ứng viên một cách chính xác, nhanh chóng, nâng cao chất lượng ứng viên và hiệu quả công việc cho bộ phận tuyển dụng, doanh nghiệp đừng quên tận dụng phần mềm SHiring với các tính năng thông minh, hữu dụng nhất nhé!
